Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Giao thông là mạch máu của tổ chức. Giao thông tốt thì mọi việc dễ dàng. Giao thông xấu thì các việc đình trệ”. Câu nói giản dị của Bác không chỉ nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của GTVT trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, mà còn là lời nhắc nhở nhiệm vụ đối với những người làm công tác GTVT trong quá khứ, hiện tại và tương lai sau này. Có thể nói lịch sử hình thành, phát triển và trưởng thành của mình, lớp lớp thế hệ cán bộ, công nhân, lao động Ngành GTVT Việt Nam đã luôn theo lời chỉ dạy của Bác Hồ, luôn nỗ lực phấn đấu, góp phần quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta.

Đối với Ngành GTVT tỉnh Ninh Thuận, ngày 01 tháng 4 năm 1992 cùng với tỉnh, Ngành GTVT Ninh Thuận được tái lập. Đến nay bộ máy tổ chức và con người của ngành đã phát triển nhanh cả về số lượng, chất lượng và lớn mạnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

(Trụ sở Sở Giao thông vận tải tỉnh Ninh Thuận, số 142 đường 21/8, phường Phước Mỹ, thành phố Phan Rang-Tháp Chàm)

I. Về các kết quả đạt được:
Xác định là ngành kinh tế - kỹ thuật quan trọng trong nền kinh tế quốc dân và phải luôn luôn đi trước một bước, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo An ninh - Quốc phòng, Ngành GTVT Ninh Thuận đứng trước những thách thức lớn lao để cùng cả nước tiến nhanh trong tiến trình hội nhập Quốc tế. Từ ngày tái lập tỉnh năm 1992 đến nay, Ngành GTVT Ninh Thuận đã có nhiều cố gắng, phấn đấu vượt bậc và đã đạt được nhiều kết quả, thành tựu nổi bật được cấp trên ghi nhận.

Giai đoạn năm 1992 khi mới tái lập tỉnh hệ thống giao thông địa phương rất hạn chế, về đường bộ trên địa bàn tỉnh có Quốc lộ 1A và Quốc lộ 27, hệ thống đường địa phương chủ yếu đi qua khu vực thị trấn, thị tứ với chất lượng mặt đường xấu (chủ yếu mặt đường láng nhựa, cấp phối, đường đất), các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số bị chia cắt nhiều, việc đi lại chủ yếu bằng phương tiện thô sơ, rất khó khăn. Về đường sắt có tuyến đường sắt Thống nhất và tuyến đường sắt răng cưa đi Đà Lạt (tuy nhiên đã dừng hoạt động). Về đường thuỷ rất hạn chế, chủ yếu là hoạt động thuỷ sản. Về đường không có sân bay quân sự Thành Sơn phục vụ mục đích quốc phòng. Trong thời kỳ tái lập tỉnh, trên địa bàn tỉnh chưa có Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới, chưa có trung tâm sát hạch lái xe, chưa có dịch vụ xe buyt và taxi.

Đến nay sau 30 năm xây dựng và phát triển, mạng lưới giao thông Ninh Thuận đã từng bước được xây dựng theo đúng quy hoạch, tạo thành một hệ thống liên hoàn từ Quốc lộ - Tỉnh lộ - Huyện lộ - đến các đường liên xã, trung tâm xã, đáp ứng nhu cầu đi lại và phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh. Kết quả đạt được trên một số lĩnh vực chủ yếu như sau:

1. Lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản:
- Mạng lưới giao thông đường bộ của tỉnh Ninh Thuận sau 30 năm tái lập tỉnh đã có bước phát triển khá, đặc biệt là đã đầu tư xây dựng mới hoặc nâng cấp sửa chữa hoàn thành đúng quy hoạch một số công trình lớn, quan trọng như: hoàn thiện mở rộng Quốc lộ 1, Quốc lộ 27, Quốc lộ 27B, đầu tư mới tuyến đường ven biển (Đường tỉnh 701 và Đường tỉnh 702), trong đó có 2 cầu lớn là cầu An Đông và cầu Ninh Chữ, đường tỉnh 703, đường Quốc lộ 27 đi Ma Nới, đường tỉnh 708 (từ QL1A-Phước Thuận-ĐT703-Phước Sơn-Hoà Sơn), đường Hữu Đức - Hậu Sanh, đường Kiền Kiền - Mỹ Tân, đường Lâm Sơn - Phước Hoà, Đường tỉnh 705 (An Hoà-Phước Trung-Đồng mé), đường đi thôn Ma Lâm xã Phước Tân, đường Phước Chiến-Phước Thành, đường Lâm Sơn-Phước Hoà, đường huyện lộ 6 (Tri Thuỷ-Bỉnh Nghĩa-Xóm Bằng), đường đôi vào thành phố đoạn phía Bắc, Nâng cấp đường Phước Đại - Phước Trung, đường Ba Tháp - Suối Le - Phước Kháng),....

(Công trình cầu An Đông thuộc dự án đường ven biển tỉnh Ninh Thuậnbiểu tượng cho khát vọng vươn lên tỏa sáng ngành GTVT)
 

Hệ thống giao thông đến nay cơ bản được nâng cấp toàn diện, tổng số km đường bộ toàn tỉnh là 1.531,01 km; mật độ đường giao thông so với diện tích tự nhiên là 0,456 km/km2; mật độ đường giao thông so với dân số là 2,522 km/1000 dân; Hệ thống giao thông của tỉnh dần trở thành hệ thống liên hoàn gắn kết giữa các vùng, miền với nhau; giao lưu với bên ngoài tương đối thuận lợi thông qua các trục đường chính cũng được đầu tư nâng cấp hoàn thành trong giai đoạn này như Quốc lộ 1, Quốc lộ 27 và Quốc lộ 27B; 100% số xã đã có đường ô tô đến trung tâm và lưu thông được quanh năm; chất lượng kết cấu hạ tầng giao thông đã được cải thiện rõ rệt, bộ mặt giao thông có bước phát triển và khởi sắc, qua đó đã thúc đẩy sản xuất, lưu thông hàng hóa nên đời sống của người dân ngày càng được cải thiện, nâng cao, góp phần vào việc thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội và bảo đảm an ninh, quốc phòng của tỉnh.

- Hệ thống cảng biển:

+ Hoàn đã hoàn thành đưa vào quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, các khu bến cảng hàng hóa Ninh chữ và Cảng tổng hợp Cà Ná có khả năng tiếp nhận tàu hàng lỏng trọng tải đến 50.000 DWT, tàu nhập khí LNG trọng tải đến 100.000 DWT, hàng tổng hợp hàng container trọng tải đến 300.000 DWT. Hiện nay đang triển khai thi công giai đoạn 1 cảng Tổng hợp Cà Ná tiếp nhận tàu hàng đến 100.000 DWT, dự kiến hoàn thành đưa vào khai thác trong năm 2022.

+ Đầu tư hoàn thành nâng cấp cảng cá Ninh Chữ có thể tiếp nhận tàu hàng có tải trọng đến 2000 tấn.
+ Đầu tư xây dựng các bến thuỷ nội địa khu vực vịnh Vĩnh Hy, Bãi Kinh phục vụ du lịch và thủy sản.

2. Về lĩnh vực vận tải:
- Bến xe khách: Trên địa bàn tỉnh hiện nay có 2 bến xe khách là bến xe gồm: Bến xe tỉnh Ninh Thuận và bến xe trung tâm huyện Ninh Sơn.
- Vận tải hành khách: Vận tải hành khách bằng đường bộ chiếm 95% nhu cầu đi lại của người dân. Vận tải hành khách nội tỉnh cũng như liên tỉnh đều xuất phát tại Bến xe khách tỉnh và Bến xe trung tâm huyện Ninh Sơn, cho đến nay khối lượng vận chuyển đạt 545.433.000 người.km.
- Vận tải hàng hóa: Phương tiện vận tải đường bộ của Ninh Thuận chủ yếu là ô tô. Trong những năm qua ô tô tải có xu hướng tăng về số lượng để đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa ngày một tăng của tỉnh, khối lượng vận chuyển hàng hóa đạt 579.933.000 tấn.km.
- Về cơ sở hạ tầng phục vụ đào tạo nguồn nhân lực cho phát triển vận tải: đến nay có 05 Trung tâm đào tạo lái xe ô tô và 04 Trung tâm sát hạch lái xe ô tô. 06 Trung tâm đào tạo lái xe mô tô và 04 Trung tâm sát hạch lái xe ô tô.
- Về trung tâm đăng kiểm xe cơ giới đường bộ: đến nay trên địa bàn tỉnh có 02 trung tâm đăng kiểm xe cơ giới đường bộ, đáp ứng tốt nhu cầu đăng kiểm xe trên địa bàn tỉnh và các địa phương lân cận.
- Về giao thông công cộng:
+ Sở Giao thông vận tải tổ chức hoàn thiện và ký kết hợp đồng với nhà đầu tư (Công ty Cổ phần Xe khách Phương Trang Futabuslines) vận hành các tuyến xe buýt nội tỉnh.

(Xe buýt Phương Trang-đơn vị vận hành các tuyến xe buýt nội tỉnh)

+ Ngoài loại hình vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt, xe taxi, Sở Giao thông vận tải đã phối hợp với các Sở, ban ngành, địa phương liên quan hỗ trợ Công ty TNHH Phát Hoàng Long đưa 04 xe điện vào hoạt động trên các tuyến số 1, số 2 và số 3 để phục vụ vận chuyển khách du lịch trên địa bàn tỉnh.

3. Về lĩnh vực an toàn giao thông:
Trong các năm qua, Ngành GTVT đã tích cực trong công tác thanh tra, tuần tra, kiểm soát tải trọng trên các tuyến đường bộ đã được thực hiện thường xuyên, góp phần giáo dục ý thức của các lái xe, doanh nghiệp vận tải và hạn chế có hiệu quả những vi phạm về tải trọng và đảm bảo trật tự an toàn giao thông. Ngành GTVT đã kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh ban hành quy định điều kiện bảo đảm an toàn đối với phương tiện thủy nội địa. Tạo mối quan hệ thường xuyên với các ngành, cấc cấp trong lĩnh vực bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông. Tăng cường công tác quản lý nhà nước về chất lượng xây dựng công trình giao thông trên địa bàn theo phân cấp của UBND tỉnh. Nhờ đó mà giao thông trên địa bàn đảm bảo thường xuyên thông suốt, an toàn và êm thuận.

II. Đề xuất kiến nghị trong giai đoạn tiếp theo:
Theo Nghị quyết Đảng bộ tỉnh Ninh Thuận lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020- 2025 về chiến lược phát triển kinh tế - xã hội tỉnh nhà như chính sách phát triển kinh tế biển, phát triển liên vùng,…, trong đó xác định: “trọng tâm là đầu tư hoàn thiện kết cấu hạ tầng cấp thiết về giao thông, thủy lợi, cảng biển theo hướng liên thông và đa mục tiêu,... tập trung đầu tư phát triển các tuyến giao thông nội tỉnh kết nối với các tuyến cao tốc Bắc-Nam, Quốc lộ 1, Quốc lộ 27, tuyến đường ven biển,…”.

Do đó, Ngành GTVT đưa ra các giải pháp để hoàn thiện đồng bộ hệ thống giao thông, phục vụ phát triển kinh tế xã hội của tỉnh nhà như sau:

Tập trung phát triển kinh tế biển lấy khu vực cảng Cà Ná và cảng Ninh Chữ là trọng tâm. Trong đó xác định Khu bến cảng Cà Ná là khu bến cảng nước sâu, có quy mô lớn phù hợp với quan điểm “Tận dụng lợi thế về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên kết hợp khoa học, công nghệ để phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam một cách bền vững, toàn diện, hiện đại, đồng bộ hạ tầng phụ trợ nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của toàn hệ thống, góp phần thực hiện mục tiêu của Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045…”. Mục tiêu đến năm 2030 đưa Ninh Thuận trở thành địa phương phát triển mạnh về biển, cơ bản đạt các tiêu chí về phát triển bền vững, phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế biển.

Xây dựng hệ thống giao thông đồng bộ, theo hướng hiện đại, tạo thành mạng lưới giao thông hợp lý, tính kết nối cao, tạo động lực lan tỏa để thúc đẩy các ngành, lĩnh vực, vùng động lực phát triển; ưu tiên đầu tư hạ tầng giao thông quan trọng, có tính đột phá (tuyến kết nối cao tốc Bắc Nam, các tuyến quốc lộ đến Khu công nghiệp, cảng biển, đường vành đai kết nối các vùng trong tỉnh, đường liên vùng kết nối Nam Tây Nguyên đến Cảng Cà Ná, các trục chính trong khu đô thị và các trục nối vùng kinh tế trọng điểm, hệ thống giao thông nông thôn, miền núi; liên kết giao thông đường sắt với giao thông đường biển,...); Kiến nghị đầu tư khôi phục tuyến đường sắt răng cưa Tháp Chàm - Đà Lạt.

Đầu tư hoàn thành giai đoạn 2 cảng biển nước sâu Cà Ná có khả năng tiếp nhận tàu có trọng tải đến 300.000 DWT hướng đến hình thành Cảng trung chuyển quốc tế của các tỉnh trong khu vực; Kêu gọi đầu tư Cảng Ninh Chữ, các cảng chuyên dùng phục vụ du lịch Bình Tiên-Vĩnh Hy, Bình Sơn-Ninh Chữ; Kêu gọi, thu hút đầu tư cảng cạn Cà Ná gắn với Trung tâm logistics để phát huy hiệu quả khai thác cảng biển tổng hợp Cà Ná.

(Cảng biển tổng hợp Cà Ná-một trong những công trình giao thông trọng
điểm trong kế hoạch phát triển kinh tế biển tỉnh Ninh Thuận)

Nâng cao năng lực vận chuyển hàng hóa và hành khách, đa dạng hóa các phương thức vận chuyển nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng trong phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh nhà. Tăng cường đổi mới, nâng cao chất lượng công tác đăng kiểm xe cơ giới, công tác đào tạo, sát hạch, cấp GPLX trong thời kỳ mới.
III. Kết luận:
Trải qua hơn 30 năm xây dựng và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng, các thế hệ cán bộ, công chức, người lao động ngành GTVT Ninh Thuận đã xây đắp nên những truyền thống tốt đẹp. Đó là truyền thống tuyệt đối trung thành với Đảng với cách mạng, với lợi ích của nhân dân; là truyền thống kiên trì chịu đựng gian khổ, cần cù sáng tạo trong lao động sản xuất, là truyền thống đoàn kết, gắn bó chặt chẽ với nhân dân, với các ngành các cấp trong quá trình hoạt động.
Kế tiếp truyền thống vẻ vang của ngành, mỗi cán bộ CCVC, người lao động toàn ngành GTVT Ninh Thuận hôm nay luôn đoàn kết nhất trí nỗ lực vượt qua mọi khó khăn thử thách để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao; ghi nhận công lao của các thế hệ cha anh; tiếp thêm ý chí, quyết tâm xây dựng ngành GTVT Ninh Thuận phát triển toàn diện, góp phần thức dậy tiềm năng của một vùng duyên hải Nam Trung bộ, xây dựng tỉnh nhà trở thành một tỉnh công nghiệp và dịch vụ phát triển, viết tiếp những trang sử hào hùng của ngành GTVT trong sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước./.